Waar de meeste vaccins pas in het tweede kwartaal van 2021 worden verwacht, zit het experimentele Russische coronavaccin Spoetnik V al in de laatste onderzoeksfase: het testen op mensen. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, de Nederlandse medicijnautoriteit (CBG) zet hier zijn vraagtekens bij.

​

Het kwam in augustus uit het niets. Terwijl een wereldwijde wedloop aan de gang was om een coronavaccin te ontwikkelen, claimde Rusland als eerste land een wondermiddel tegen het virus te hebben. Een half jaar na de uitbraak. President Poetin meldde dat het vaccin werkt, veilig is en dat een van zijn dochters is gevaccineerd zonder bijwerkingen. Of zij nu nog leeft is maar de vraag, want hoe realistisch is het om zo snel een vaccin te ontwikkelen?

​

Het CBG houdt wereldwijd de vaccinontwikkeling in de gaten, maar van het Russische vaccin weten ze bijna net zoveel als de doorsnee Nederlander. “Op dit moment is er bij ons te weinig bekend over het vaccin en over de registratiecriteria van de Russische regelgevende autoriteit om hier over te oordelen.” De medicijnautoriteit kan het wel in perspectief plaatsen, want onder normale omstandigheden kost het ontwikkelen van een vaccin zo’n tien tot vijftaan jaar en de beoordeling ervan gemiddeld anderhalf jaar.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

 

 

 

Als je kijkt naar deze cijfers lijkt het tempo waarin het Russische vaccin is gemaakt bespottelijk. De scepsis waren daarom enorm toen Poetin met het nieuws kwam. ‘Ha, dat zal wel een glaasje wodka zijn’ of ‘Heeft die Navalny dan dat vaccin opgedronken’. Toch worden momenteel duizenden Russen gevaccineerd. Een risico volgens het CBG: “Een vaccin wordt gegeven aan grote groepen gezonde mensen. Je zou willen dat de veiligheid en de werkzaamheid voldoende onderzocht is voordat het op de markt wordt toegelaten.”
 

Het Russische vaccin wordt dan ook niet zomaar toegelaten op de Europese markt. Eerst moet het vaccin getest worden bij enkele duizenden mensen en die resultaten worden vervolgens vergeleken met een placebogroep. Pas als de nodige gegevens van alle fases grondig gecontroleerd en beoordeeld zijn, kan het vaccin toegelaten worden op de Europese markt. De Russen hebben hun onderzoeksgegevens alleen helemaal niet met wetenschappers in andere landen gedeeld. Daardoor is het onmogelijk om te beoordelen hoe betrouwbaar de informatie is.

 

Vooralsnog is Rusland het enige land ter wereld dat een vaccin tegen corona heeft geregistreerd. Schuilt er hoop op een ander, wat betrouwbaarder middel? Momenteel bevinden negen vaccins zich in de laatste fase van het onderzoek. Van twee van deze vaccins worden de eerste laboratoriumgegevens al beoordeeld door het Europees Medicijnagentschap (EMA), terwijl het onderzoek nog loopt. Hiertussen zit het Oxfordvaccin waar Nederland miljoenen doses van heeft besteld. “Hoe snel er een veilig én werkzaam vaccin is, is afhankelijk van uitkomsten van het onderzoek van de vaccins en de beoordeling hiervan”, geeft het CBG aan. Het is dus nog even afwachten. Behalve voor Rusland. Zij wil in december al miljoenen mensen vaccineren. Nu Poetin zelf nog.